Program ochrony ptaków szponiastych w Polsce jest realizowany w latach 2025-2027, koordynowany przez Centrum UNEP/GRID-Warszawa (w strukturze Narodowej Fundacji Ochrony Środowiska) i finansowany ze środków Fundacji ORLEN.
Gatunki objęte programem
orzeł przedniAquila chrysaetos
bielikHaliaeetus albicilla
orlik krzykliwyClanga pomarina
rybołówPandion haliaetus
sokół wędrownyFalco peregrinus
Wszystkie te gatunki objęte są w naszym kraju ochroną ścisłą i należą do tzw. „gatunków strefowych” – czyli takich, wokół gniazd których wyznacza się strefy ochronne: całoroczne i okresowe (o większym promieniu, obowiązujące w sezonie lęgowym). Wszystkie też zamieszczone są w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt, a także w Załączniku I do unijnej Dyrektywy „Ptasiej”.
Program będzie realizowany w trzech kolejnych latach, tj. do końca 2027 roku, na terenie całej Polski. Obejmie on np. ok. 90% krajowej populacji orła przedniego, ok. 80-90% populacji rybołowa, ok. 80% populacji sokoła wędrownego – z naciskiem na odtwarzanie unikatowej podgrupy (ekotypu) sokołów gnieżdżących się w lasach.
W ramach Programu będą realizowane następujące działania:
|
fot. P. Mikołajczyk
 |
czynna ochrona populacji reintrodukcja (wsiedlanie) młodych osobników pochodzących z wyspecjalizowanych hodowli; montaż i/lub konserwacja sztucznych gniazd |
|
monitoring w tym obserwacje istniejących i poszukiwanie nowych stanowisk lęgowych; zakup i montaż urządzeń telemetrycznych; zakup i montaż fotopułapek i kamer w wybranych gniazdach (monitoring zdalny); badania DNA; analiza i geo/wizualizacja danych monitoringowych; badanie wpływu farm wiatrowych na biologię i behawior ptaków szponiastych |
fot. P. Mikołajczyk
 |
|
fot. P. Mikołajczyk
 |
działania towarzyszące wzmocnienie kompetencji (szkolenia) przedstawicieli instytucji kluczowych z punktu widzenia ochrony ptaków szponiastych, budowanie sieci wolontariuszy prowadzących monitoring ptaków, konferencje, warsztaty i inne wydarzenia, edukacja (publikacje, webinary), komunikacja i promocja |
Partnerzy programu
W realizacji Programu kluczową rolę pełnią dwie renomowane Organizacje Partnerskie: Komitet Ochrony Orłów oraz Stowarzyszenie Na Rzecz Dzikich Zwierząt „Sokół”
 |
Komitet Ochrony Orłów (KOO) został powołany w roku 1981 jako nieformalna grupa, skupiająca osoby zajmujące się ochroną i badaniami ptaków drapieżnych w Polsce. W roku 1991 KOO zarejestrowany został jako stowarzyszenie zajmujące się działalnością społeczną. Aktualnie funkcjonuje jako organizacja o charakterze eksperckim zrzeszająca około 500 członków na terenie całego kraju. Wśród nich są zarówno specjaliści zajmujący się zawodowo ornitologią i ochroną przyrody, leśnicy, jak również entuzjaści ochrony ptaków drapieżnych i przyrody. |
 |
Stowarzyszenie Na Rzecz Dzikich Zwierząt „Sokół” powstało w 2002 roku. Głównym celem Stowarzyszenia jest konsolidacja prac związanych z badaniami naukowymi, monitoringiem, ochroną i restytucją sokoła wędrownego – w tym przede wszystkim odbudową populacji (ekotypu) leśnej – i koordynacja wysiłków trwających od początku lat 80. ubiegłego wieku, po całkowitym załamaniu populacji w latach 50. i 60. Obecnie Stowarzyszenie realizuje projekt unijny pt. Restytucja sokoła wędrownego w Polsce na lata 2024-2029, współfinansowany przez Unię Europejską (Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko 2021-2027), którego działania są powiązane są z niniejszym Programem. |
Partner finansujący
|
Fundacja ORLEN przez najbliższe trzy lata będzie wspierała „Program ochrony ptaków szponiastych w Polsce”. Umowa podpisana z UNEP/GRID-Warszawa zakłada finansowanie kompleksowych działań na rzecz ochrony i wsparcia odbudowy populacji kilku gatunków zagrożonych ptaków drapieżnych w Polsce. |
 |
